چرا شب یلدا در سینمای ایران مهجور واقع شده است؟

به گزارش همشهری آنلاین، سینمای ایران در کنار پرداخت‌های متنوعی که به رسم‌های آئینی دارد اما رزومه چندان پرباری در حوزه شب یلدا ندارد. این مهجوریت به اندازه‌ای است که سینمای ایران در تاریخ ۱۲۲ ساله خود، هنوز به‌ شکلی مستقیم به آئین باستانی یلدا نپرداخته و هر آن‌چه که در این حوزه دارد، تنها بهانه‌ای بوده برای پرداختن به درازای سال و سیاهی بیشتری که استعاره‌ای از زندگی قهرمان داستان و شرایط او است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این فقدان در شرایطی رقم خورده که سینمای ایران در برابر دیگر آئین‌های باستانی، چنین انفعالی از خود نشان نداده و در مواردی متعدد به آئین‌هایی چون نوروز، چهارشنبه‌سوری، نذری‌پزان و... پرداخته است.

نخستین فیلمی که با عنوان یلدا در سینمای ایران ساخته شد به سال ۱۳۴۹ بازمی‌گردد که ساموئل خاچیکیان اثری تحت عنوان قصه شب یلدا را جلوی دوربین می‌برد. فیلمی که البته هیچ اشاره مستقیمی به موضوع شب یلدا ندارد و داستان برهه‌ای از زندگی دختری به نام یلدا را روایت می‌کند.

داستان این فیلم درباره مرد جوانی است که دختر دلخواهش را پیدا می‌کند اما بر سر راه ازدواج آنها، مشکلاتی وجود دارد که منجر به خودکشی دختر می‌شود. جوان به موقع دختر را نجات می‌دهد و آن دو پس از یک سلسله ماجرا، سرانجام با هم ازدواج می‌کنند.

اما یلدا را در سینمای ایران با فیلم کیومرث پوراحمد می‌شناسند. فیلمی که در سال ۸۰ ساخته شد و با محوریت یک بازیگر (محمدرضا فروتن) و فضایی محدود، توانست به یکی از آثار ماندگار تاریخ سینمای ایران تبدیل شود.

البته که در این فیلم پوراحمد، هیچ اشاره ضمنی به مراسم و آداب شب یلدا نمی‌شود اما داستانی را روایت می‌کند در یک شب طولانی رقم می‌خورد که در نهایت به برف و سپیدی صبح می‌انجامد. این فیلم داستان پدری است که همسر و دختر خردسالش را برای جست‌وجوی زندگی بهتر، برای دریافت اقامت، به خارج از کشور می‌فرستد اما همسرش با خیانت به او برای پناهندگی اقدام می‌کند و این مرد که با بحران بزرگی در زندگی‌اش روبرو شده، در شب یلدایی خودساخته فرو می‌رود تا این‌که با ورود زنی تازه به زندگی‌اش، این شب برای او به پایان می‌رسد.

البته که ذکاوت پوراحمد در این فیلم، تقابل تنهایی شخصیت اصلی فیلم با نشاط و دورهمی مربوط به این شب است که استعاره زیبایی از این شب را در ذهن مخاطب زنده کرده و یک انتظار طولانی دراماتیک را تجسم می‌بخشد.

در سال ۹۷، مسعود بخشی، فیلم یلدا را جلوی دوربین می‌برد. این فیلم، بیش از ۲ فیلم دیگر، به موضوع شب یلدا گره می‌خورد اما باز هم اثراتی از رسوم این شب و آئین کهن ایرانی به چشم نمی‌خورد.

این فیلم، داستان زن جوانی به نام مریم کمیجانی است که به دلیل قتل شوهرش، به مرگ محکوم شده است. او در شب یلدا، در استودیوی یک برنامه تلویزیونی پربیننده حاضر می‌شود تا توسط تنها فرزند مقتول، بخشیده شود اما مجموعه اتفاقاتی که در پشت‌صحنه و صحنه این برنامه زنده رخ می‌دهد، هر دو زن جوان را در چالشی جدی برای تصمیم‌گیری قرار می‌دهد.

همان‌گونه که مشاهده شد، تمام داشته یلدایی سینمای ایران، این ۳ فیلم است که این آثار نیز اشاره مستقیمی به آئین کهن ایرانیان نداشته که یا صرفا داستان آنها در این شب به وقوع پیوسته است و یا بیانی استعارین از یک سیاهی طولانی در زندگی قهرمان داستان دارند.

یلدا، مهجورترین رسم آئینی کشور در حوزه سینما است که در کنار تمام جذابیت‌ها و مقبولیت گسترده‌ای که دارد، نتوانسته به سوژه‌ای وسوسه‎ کننده برای فیلمسازان و فیلمنامه‌نویسان ما تبدیل شود.

کد خبر 729590 منبع: ایرنا برچسب‌ها شب یلدا کارگردانان سینمای ایران بازیگران سینما و تلویزیون ایران سینمای ایران

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: شب یلدا کارگردانان سینمای ایران بازیگران سینما و تلویزیون ایران سینمای ایران سینمای ایران شب یلدا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۶۶۵۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سهم انجمن سینمای جوانان ایران و سازمان سینمایی از نمایشگاه کتاب

به گزارش خبرگزاری مهر، نمایشگاه سی‌وپنجم کتاب تهران از امروز چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت فعالیت‌های خود را به صورت رسمی آغاز کرده است و انجمن سینمای جوانان ایران هم با ترکیبی متنوع از کتاب‌های تخصصی در حوزه سینمای کوتاه، در قالب این رویداد میزبان علاقه‌مندان خواهد بود.

آثار عرضه شده از سوی انجمن سینمای جوانان در سی‌ و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عبارتند از «ژانر در فیلم کوتاه» مجموعه مقالاتی به دبیری علمی رامتین شهبازی، «مدیریت تولید فیلم» به قلم محمدرضا پاسدار، مجموعه ۲ جلدی «تاریخ هنر برای فیلمسازان» نوشته گیلیان مک ایور با ترجمه مجید کیانیان، «فیلم کوتاه، سپهر بلند» مجموعه مقالاتی به دبیری منصور براهیمی، «ساخت فیلم کوتاه با بودجه صفر» نوشته ریزان هاوس با ترجمه مجید کیانیان، «داستان در فیلم کوتاه» نوشته ریک بیرستو با ترجمه پیمان فلاحی، «نوشتن فیلم کوتاه» نوشته پاتریسیا کوپر با ترجمه پیمان فلاحی، «داستان‌گویی در فیلم کوتاه» به قلم سعید عقیقی، «ساختن یک فیلم کوتاه» نوشته روبرتو مولیترنی با ترجمه صنم نادری، «درباره عکاسی» نوشته سوزان سونتاک با ترجمه فرزانه طاهری، «عکاسی و روان کاوی» نوشته استفن بری با ترجمه زهرا پژوتن و صمد قربان‌زاده، «کشف فیلم کوتاه» به قلم سینیتا فلاندو با ترجمه پیمان فلاحی، «ترکی‌بندی تصویر در سینما و تلویزیون» نوشته پیتر وارد با ترجمه حمید احمدی لاری و «هنر فیلم کوتاه داستانی» نوشته ریچارد راسکین با ترجمه پیمان شوقی.

علاقه‌مندان به سینمای کوتاه می‌توانند در ایام برگزاری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در مصلای تهران، با مراجعه به غرفه سازمان سینمایی، ضمن اطلاع از تازه‌ترین فعالیت‌های مطالعاتی و پژوهشی انجمن سینمای جوانان ایران نسبت به تهیه آثار فوق اقدام کنند.

غرفه سازمان سینمایی نیز با بیش از ۱۵۰ عنوان کتاب تخصصی در حوزه سینما، در این دوره میزبان علاقه‌مندان به کتاب‌های سینمایی است و موسسات تابعه این سازمان هر یک آثار تخصصی حوزه خود را در این غرفه عرضه خواهند کرد.

مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی با ۲۲ عنوان کتاب، انجمن سینمای جوانان ایران با ۱۶ عنوان و بنیاد سینمایی فارابی با ۱۲۰ عنوان کتاب شامل ۱۰۰ عنوان از آثار قدیمی و ۲۰ عنوان جدید در نمایشگاه بین المللی تهران حضور دارند.

غرفه سازمان سینمایی کشور با هدف عرضه آخرین کتاب‌های منتشر شده از سوی مراکز تابعه سازمان سینمایی به علاقه‌مندان حوزه کتاب ارایه شده است و با برنامه‌ریزی صورت گرفته امسال، جمعی از هنرمندان سینما نیز در مدت برگزاری نمایشگاه در این غرفه حضور خواهند داشت.

کتاب‌های ارایه شده در این غرفه با توجه به نیازهای جامعه کتابخوان کشور و علاقه‌مندان رشته های مختلف سینمایی در حوزه‌های گوناگون تدوین و آماده شده است. از آنجا که یکی از دغدغه های مسؤولان سینمایی کشور، بحث عدالت فرهنگی در ابعاد مختف آن بوده و یکی از مشخصات آن مباحث آموزشی و تحلیلی به‌ویژه در حوزه کتاب محسوب می‌شود، امسال نیز مانند سال‌های گذشته سازمان های تابعه با مجموعه ای جذاب و کاربردی از کتاب های آموزشی تحلیلی سینما که توسط اساتید تالیف و ترجمه شده اند در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران حضور خواهند داشت.

کتاب‌های ارایه شده از سوی سازمان سینمایی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، طیف گسترده و چشمگیری از انواع و اقسام کتاب‌های گوناگون با محوریت مباحث سینما را در بر می گیرد که قطعا برای علاقه‌مندان و دوستداران سینما راهگشا خواهد بود. این آثار منتخبی از کتاب‌هایی است که در سال گذشته در حوزه کارگردانی، فیلمنامه نویسی، فیلمبرداری پیشرفته، استفاده از جلوه های ویژه کامپیوتری در سینما، انیمیشن، مستندسازی و غیره به زیور طبع آراسته شده اند.

رشد و گسترش حوزه انتشارات و دست پر سازمان سینمایی کشور در این دوره نمایشگاه کتاب تهران، برآیند رویکرد و اهتمام ویژه به حوزه پژوهش، انتشارات و تالیفات سینمایی است که طی سه ساله اخیر صورت گرفته است.

سی‌ و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از امروز تا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ در مصلی امام خمینی (ره) برگزار می‌شود و سازمان سینمایی در شبستان اصلی مصلای تهران، سالن ۳، راهروی شماره ۱۵، غرفه شماره ۲۷۵ پذیرای خانواده سینما، اساتید، دانشجویان، پژوهشگران و عموم علاقه‌مندان هنر هفتم است.

کد خبر 6100726 سید امیر شایان حقیقی